سالگرد کشف قدیمی ترین کامپیوتر جهان

۱۱۵ سال پیش غواصانی که به دنبال اسفنج بودند، تکه ای از یک کشتی ۲۰۰۰ ساله را در جزیره یونانی انتیکیترا کشف کردند. در میان گنجینه ای از جمله گلدان ها و ظروف زیبا، جواهرات و یک مجسمه برنزی از یک فیلسوف، یک شی عجیب نیز وجود داشت: یک سری چرخ دنده برنجی و شماره گیر کار گذاشته شده در یک جعبه به اندازه ساعت دیواری. باستان شناسان در مورد مکانیسم دستگاه انتیکیترا تردید داشتند. این فناوری باستانی یونانی مسلما اولین کامپیوتر جهان است  به همین دلیل لوگوی امروز گوگل نیز به تصویر این شی تغییر یافته است.

مکانیسم انتیکیترا چیست؟

 در اولین نگاه این قطعه ی برنجی ممکن است شبیه یک شی بنجل داخل انباری به نظر برسد. آنچه باقیمانده است مجموعه ای از چرخ دنده های برنجی زنگ شده داخل یک جعبه چوبی پوسیده است. اما اگر به مکانیسم آن نگاهی بیندازید دست کم دو جین چرخ دنده خواهید دید که مرتب در بالای یکدیگر چیده شده و با دقتی مانند یک ساعت سوئیسی اندازه گیری شده اند. باستان شناسان این سطح از فناوری را معمولا به قرن ۱۶ نسبت می‌دهند.

معما اینجاست: از این اختراع برای چه کاری استفاده شده است؟

در ۱۹۵۹ مورخ دانشگاه پرینستون، دِرک . جی دو سولا پرایس، علمی ترین تحلیل این اختراع را ارائه داد. پس از یک مطالعه دقیق چرخ دنده ها، وی نتیجه گیری کرد که این مکانیسم برای پیش بینی موقعیت سیارات و ستارگان در آسمان بسته به تقویم ماه بوده است. یک چرخ دنده اصلی آن را به تقویم سال تغییر خواهد داد، و چند چرخ دنده کوچک‌تر حرکات سیارات، خورشید و ماه را نشان می‌دهند.

به‌این‌ترتیب می‌توانید چرخ دنده اصلی را روی تقویم روز تنظیم کرده و مکان تقریبی اجرام سماوی را در آسمان پیدا کنید. پرایس اظهار داشت که این نوعی کامپیوتر است: «مکانیسم آن شبیه یک ساعت نجومی است…یا شبیه یک کامپیوتر آنالوگ مدرن که از اجزای مکانیکی برای محاسبات خسته کننده استفاده می‌کند.»

این وسیله، کامپیوتری بوده است که شما به‌عنوان کاربر می‌توانستید چند متغیر ساده در آن وارد کرده و به شما محاسباتی را ارائه دهد. امروزه برنامه های کامپیوتری به مدهای دیجیتالی نوشته می‌شوند. این ساعت باستانی کدهای خود را در نسبت‌های ریاضیاتی روی چرخ دنده ها نوشته است. تنها کاری که کاربر باید انجام دهد، وارد کردن تاریخ اصلی روی چرخ دنده است و با چرخش چرخ دهنده‌های بعدی، چیزهایی مانند زاویه عبور خورشید از آسمان را محاسبه خواهد کرد

سرور